زمینه: نحوه تغذیه می تواند به طور مستقیم در ابتلا به بیماری های قلبی ـ عروقی و بروز برخی عوامل خطرساز آن نقش داشته باشد. هدف: مطالعه به منظور تعیین ارتباط نوع پروتیین مصرفی (گیاهی و حیوانی) با عوامل خطر بیماری های قلبی ـ عروقی انجام شد. مواد وروش ها: این مطالعه توصیفی ـ مقطعی در سال 1379 بر روی 4187 نفر ازافراد جامعه شهری اصفهان که سن بالاتر از 19 سال داشتند با استفاده از پرسش نامه تکرر مصرف مواد غذایی (Food Frequency Questionnaire) انجام شد. عوامل خطرساز مهم مانند فشار خون، تری گلیسرید، قند خون ناشتا و شاخص توده بدنی با نمونه گیری خون و اندازه گیری قد و وزن و فشارخون بررسی شدند . همچنین میزان درآمد و سطح تحصیلات افراد بررسی و ارتباط نوع پروتیین گیاهی و حیوانی مصرف شده با عوامل خطرساز و نیز رابطه درآمد و سطح تحصیلات با نوع پروتیین مصرفی با آنالیز رگرسیون به دست آمد. یافته ها: در بین منابع پروتیین گیاهی مصرف سویا و در بین پروتیین های حیوانی مصرف ماهی کمتر از سایر منابع بود. مصرف پروتیین های گیاهی و حیوانی در مردان ارتباطی با عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی نداشت (P>0.05)، اما در زنان فشار خون سیستولیک، کلسترول، قند خون ناشتا و شاخص توده بدنی با مصرف پروتیین های گیاهی و نیز فشار خون سیستولیک و دیاستولیک و کلسترول با مصرف پروتیین های حیوانی رابطه منفی داشت (P<0.05). همچنین میزان تحصیلات با مصرف پروتیین های حیوانی رابطه مستقیم داشت (P=0.000) در حالی که سطح درآمد ارتباطی با این نوع پروتیین نداشت . مصرف پروتیین گیاهی با تحصیلات و درآمد در هر دو گروه زنان و مردان رابطه معکوس نشان داد (P=0.000).نتیجه گیری: اجرای برنامه هایی برای ترویج مصرف منابع پروتئین گیاهی جهت کنترل بیماری های قلبی ـ عروقی لازم است.